Phenol Là Gì Và Những Kiến Thức Tổng Hợp Về Phenol

169

Phenol là gì? Phenol là một loại hóa chất độc hại, cấm dùng trong thực phẩm. Mặc dù vậy, chúng cũng có rất nhiều công dụng quan trọng trong sản xuất và còn được ứng dụng khá phổ biến trong công nghiệp và thực tiễn cuộc sống. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu phenol là gì, chúng có những tính chất nào và có những công dụng gì nhé.

1. Định Nghĩa Phenol Là Gì Và Phân Loại Của Phenol

Phenol là gì? Phenol là một hợp chất hữu cơ thơm có công thức phân tử là C6H5OH. Phân tử bao gồm một nhóm phenyl (−C6H5) liên kết với một nhóm hydroxyl (-OH). Đây là một loại hóa chất độc hại, cấm dùng trong thực phẩm, có thể gây bỏng nặng nếu tiếp xúc với da.

Phenol hơi có tính axít, đòi hỏi phải xử lý cẩn thận vì nó có thể gây bỏng nặng khi rơi vào da.

Phenol có 2 loại. Những phenol mà phân tử có chứa 1 nhóm -OH thì phenol thuộc loại monophenol. Ví dụ:phenol, o-crezol, m-crezol, p-crezol,… Những phenol mà phân tử có chứa nhiều nhóm OH thì phenol thuộc loại poliphenol.

Phenol Là Gì Giới Thiệu
Phenol Là Một Chất Hữu Cơ Thơm Có Tính Axit

2. Tính Chất Vật Lý Và Hoá Học Của Phenol Là Gì?

2.1. Tính chất vật lý

Những tính chất vật lý đặc trưng của phenol là gì?

  • Phenol là chất rắn, có dạng tinh thể không màu, mùi đặc trưng, nóng chảy ở 43°C.
  • Để lâu ngoài không khí, phenol bị oxy hóa một phần nên có màu hồng và bị chảy rữa do hấp thụ hơi nước.
  • Phenol ít tan trong nước lạnh, tan trong một số hợp chất hữu cơ. Phenol tan vô hạn ở nhiệt độ trên khoảng 66oC.
Phenol Là Gì Tính Chất
Phenol Là Chất Rắn Không Màu

2.2. Tính chất hoá học

Tính chất của nhóm -OH

  • Tác dụng với kim loại kiềm:

C6H5OH + Na → C6H5ONa + 1/2H2

→ Phản ứng này dùng để phân biệt phenol với anilin.

  • Tác dụng với bazơ mạnh tạo muối phenolate:

C6H5OH + NaOH → C6H5ONa + H2O

Ancol không có phản ứng này chứng tỏ H của phenol linh động hơn H của Ancol và chứng minh ảnh hưởng của gốc phenyl đến nhóm OH.

→ Phản ứng này dùng để tách phenol khỏi hỗn hợp anilin và phenol sau đó thu hồi lại phenol nhờ phản ứng với các axit mạnh hơn:

C6H5ONa + CO2 + H2O → C6H5OH + NaHCO3

C6H5ONa + HCl → C6H5OH + NaCl

Phenol bị CO2 đẩy ra khỏi muối → phenol có tính axit yếu hơn axit cacbonic → phenol không làm đổi màu quỳ tím. Phản ứng này cũng chứng minh được ion C6H5O- có tính bazơ.

Tính chất của nhân thơm – Phản ứng thế H ở vòng benzen

  • Thế Brom: phenol tác dụng với dung dịch brom tạo 2,4,6 – tribromphenol kết tủa trắng:

→ Phản ứng này dùng để nhận biết phenol khi không có mặt của anilin. Phenol tham gia phản ứng thế brom dễ hơn benzen do có nhóm OH đẩy e làm tăng mật độ electron trong vòng benzen

  • Thế Nitro: phenol tác dụng với HNO3 đặc có xúc tác H2SO4 đặc, nóng tạo 2,4,6 – trinitrophenol (axit picric):

C6H5OH + 3HNO3 → C6H2(NO2)3OH + 3H2O

Chú ý: Ngoài phenol, tất cả những chất thuộc loại phenol mà còn nguyên tử H ở vị trí o, p so với nhóm OH đều có thể tham gia vào 2 phản ứng thế brom và thế nitro.

Phản ứng tạo nhựa phenolfomandehit

Phenol + HCHO trong môi trường axit tạo sản phẩm là nhựa phenolfomandehit.

nC6H5OH + nHCHO  → nH2O + (HOC6H2CH2)n

3. Những Ứng Dụng Phổ Biến Trong Thực Tiễn Của Phenol Là Gì?

Phenol có nhiều ứng dụng trong cuộc sống và công nghiệp:

  • Là nguyên liệu sản xuất nhựa Phenol Formaldehyde trong công nghiệp chất dẻo.
  • Tổng hợp ra tơ polyamide trong ngành công nghiệp hóa học.
  • Được sử dụng để điều chế và sản xuất chất kích thích tăng trưởng ở thực vật, kích thích tố thực vật 2, 4 – D cũng như chất diệt cỏ dại.
  • Nguyên liệu không thể thiếu để tạo nên các sản phẩm nhuộm, thuốc nổ (axit picric).
  • Phenolcòn được ứng dụng để làm chất sát trùng hoặc để điều chế ra những sản phẩm giúp diệt nấm mốc và sâu bọ.
Phenol Là Gì Ứng Dụng
Phenol Là Thành Phần Trong Các Sản Phẩm Diệt Nấm Mốc

4. Phenol Có Độc Hại Không?

Như đã nói ở phần định nghĩa, phenol rất độc hại. Những triệu chứng khi bị ngộ độc phenol là gì?

  • Rối loại tiêu hóa: buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy,…
  • Rối loạn thần kinh: đau đầu, chóng mặt, mệt mỏi, co giật và hôn mê,…
  • Rối loại tuần hoàn và hô hấp.
  • Hoại tử hoặc tử vong tức thời.

Phenol Là Gì Độc Hại

5. Những Lưu Ý Khi Sử Dụng Phenol Là Gì?

Với những tác hại của phenol đã nêu trên, thì những điều cần lưu ý khi sử dụng phenol là gì?

  • Khi sử dụng phenol nên có các biện pháp bảo hộ như đeo găng tay, đeo khẩu trang, đeo kính chống giọt bắn…
  • Không để hóa chất tiếp xúc trực tiếp với cơ thể.
  • Trong trường hợp phenol dính vào da hoặc mắt, cần rửa ngay với nước ít nhất 15 phút và đến ngay các cơ sở y tế gần nhất để cấp cứu.

Bài viết trên là những kiến thức mình đã tổng hợp cho các bạn về phenol là gì cũng như những tính chất, ứng dụng và những lưu ý khi sử dụng hợp chất này. Hy vọng bài viết này hữu ích cho các bạn. Đừng ngần ngại bình luận bên dưới nếu các bạn có những thắc mắc về phenol nhé!

XEM THÊM THÔNG TIN LIÊN QUAN